jongerenparticipatie

Inleiding

Bij het vormgeven van MIND Us haar visie op jongerenparticipatie hebben we voortgebouwd op de bouwstenen van betekenisvolle jongerenparticipatie van de Nationale Jeugdraad (NJR). Deze bouwstenen worden breed erkend in beleid en praktijk en vormen een stevige basis voor het op een betekenisvolle manier betrekken van jongeren.

Meer lezen over de NJR Bouwstenen voor jongerenparticipatie 

MIND Us werkt sinds de start samen met jongeren. Bij het ontwikkelen van onze visie op jongerenparticipatie hebben we verdiepend onderzoek gedaan, gesprekken gevoerd met jongeren, gemeenten en organisaties, en tussentijds steeds getoetst wat in de praktijk werkt. Op basis van deze inzichten hebben we de oorspronkelijke bouwstenen aangevuld en verdiept: waar NJR’s bouwstenen gaan over algemene betekenisvolle jongerenparticipatie, vullen wij dit aan specifiek gericht op het thema mentale gezondheid. Met jongeren praten over- en inspraak geven over het thema mentale gezondheid, zijn randvoorwaarden zoals inclusie, veiligheid, motivatie en duurzame betrokkenheid nóg belangrijker.  Hiermee verrijken wij de oorspronkelijke bouwstenen van NJR. Het is bedoeld als inspiratie en praktisch hulpmiddel voor iedereen die jongeren wil betrekken bij het verbeteren van mentale gezondheid.

Mentale gezondheid als focus

Waarom jongerenparticipatie?

  • Voor jongeren: Geeft zelfvertrouwen en versterkt het vertrouwen in besluitvormers.
  • Voor professionals & organisaties: Levert realistische en beter aansluitende oplossingen op.
  • Voor de samenleving: Verhoogt betrokkenheid en zorgt voor een eerlijkere en innovatievere maatschappij.

Draagvlak

Draagvlak is een randvoorwaarde voor duurzame jongerenparticipatie. Zonder gedeelde overtuiging binnen de organisatie blijft participatie vaak ad hoc of symbolisch. Wanneer bestuurders, uitvoerders én jongeren het belang onderstrepen, ontstaat er ruimte voor structurele inbedding. Het zorgt ervoor dat jongeren serieus genomen worden en dat hun stem structureel wordt meegenomen in beleid en besluitvorming. Zonder draagvlak blijft jongerenparticipatie kwetsbaar en vrijblijvend. Met draagvlak wordt het iets gezamenlijks en toekomstbestendigs.

Jongerenparticipatie is een continu proces, geen eenmalig project. Deel je succesverhalen, jongeren verdienen credits!  Laat als professional je successen ook binnen je eigen organisatie zien en wat de impact van het betrekken van jongeren binnen je eigen werk is. Dit kan ervoor zorgen dat er (structurele) jongerenparticipatie op verschillende (beleid) terreinen in jouw organisatie wordt vergroot.

Evaluaties met jongeren en collega’s helpen om verbeterpunten en nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Jongerenparticipatie kent ook verschillende vormen. Denk verder dan een vragenlijst bijvoorbeeld. Blijf flexibel in je werkwijze en pas op basis van de evaluaties je koers zo nu en dan aan.  Het is nogmaals een proces, geen project.

Mentale gezondheid als focus

Wanneer je met jongeren samenwerkt rondom mentale gezondheid, moet hier expliciet aandacht voor zijn. Zorg voor een veilige omgeving, begeleiding en ondersteuning voor zowel jongeren als medewerkers. Een vertrouwenspersoon en goede voor- en nazorg zijn hierbij essentieel.

Pijlers:

1. Samen de basis bepalen

2. Zorg voor veiligheid, vergroot de motivatie

3. Jongeren bereiken en betrekken

4. Iedereen doet mee!

5. What’s in it for them?

Pijlers MInd US

Klik op de pijlen om meer te lezen

💡 Tip: Heb je een vraag over hoe je jongeren écht kunt betrekken bij beleid of projecten? Neem contact op met Jimmy’s! Zij helpen organisaties om jongeren structureel een plek te geven in de beleidscyclus, vanuit zowel signalen van jongeren als de vragen van opdrachtgevers. Hun aanpak is praktisch, betrokken en gebaseerd op wat jongeren zélf belangrijk vinden.

Bij het ontwikkelen van deze visie hebben we ons o.a. laten inspireren door bestaande kaders zoals de Bouwstenen voor betekenisvolle jongerenparticipatie (NJR, 2024) en de Toolkit inclusieve jongerenparticipatie (Stichting Alexander, 2023).

Verwijzingen

1. NJR. (2024). Bouwstenen voor betekenisvolle jongerenparticipatie. Geraadpleegd op 14 februari 2025

2. Stichting Alexander. (2023, november). Toolkit inclusieve jongerenparticipatie